Kolory wpływają na nasze emocje i efektywność
Znaczenie kolorów
Psychologowie badając kolory oraz ich wpływ, odkryli, że barwy wywołują określone reakcje u większości ludzi, choć są postrzegane w różny sposób. Trudno określić jednoznacznie, jakie uczucia wywołują w nas różne kolory, ponieważ zależy to również od kultury i okoliczności. Nawet jeśli zdania na temat wpływu kolorów są podzielone, to wszyscy zgadzają się, że ich wpływ istnieje, a często oddziaływanie to jest większe, niż nam się wydaje. Wiemy, że za percepcję kolorów odpowiada układ limbiczny – ta część mózgu, która zarządza takimi funkcjami, jak reakcje emocjonalne i podświadome myśli. To sugeruje silny związek między postrzeganiem barw a naszą zdolnością do przetwarzania emocji, uczenia się nowych rzeczy i zwiększania motywacji. Dlatego ważne, aby wybrać kolorystykę, która będzie ułatwiać wykonywanie czynności przewidzianych w danym wnętrzu. Zwiększa to możliwość utrwalania lub zmiany określonych zachowań.
Kolorystyka jest jednym z wielu aspektów ergonomii, które muszą współgrać w przestrzeni, aby sprzyjać dobremu samopoczuciu, kreatywności i produktywności. Wraz z podziałem funkcjonalnym przestrzeni, meblami, akustyką, oświetleniem i wentylacją, a także czynnikami organizacyjnymi i społecznymi, odpowiada ona za całościowe doświadczenie środowiska pracy. Dowiedz się więcej o ergonomii holistycznej.
Kolory natury są kluczem do ponadczasowego designu i zrównoważonego rozwoju
Wybieranie tego, co aktualnie jest modne i atrakcyjne, może przynieść efekt odwrotny do zamierzonego. Wybór kolorów zależy od tego, jaki efekt chcemy osiągnąć, kto będzie użytkownikiem danej przestrzeni i jakim czynnościom ma ona służyć. Ponadczasowe kolory dopasowane do kontekstu docelowo podnoszą wartość inwestycji. Właściwy dobór kolorów we wnętrzu zmniejsza również zużycie mebli i potrzebę ich konserwacji. Wiele wskazuje na to, że kolory zbliżone do palety barw natury, takie jak zieleń i odcienie ziemi, mają szczególny wpływ na zdolność człowieka do regeneracji, co sprawia, że sprawdzają się w większości środowisk pracy. Kolory ziemi i stonowane odcienie jednej palety barw nie tylko dają poczucie spokoju, lecz także łatwo się komponują ze sobą, tworząc spójne i harmonijne wnętrza. Dzięki temu w zależności od potrzeb można łatwo łączyć meble z różnych części siedziby firmy i tworzyć elastyczne, ponadczasowe przestrzenie pracy.
5 wskazówek podczas wyboru kolorystyki
1.
Dobierając kolory, należy brać pod uwagę przeznaczenie pomieszczenia, a nie swój własny gust czy modę.
2.
Kolory ziemi i stonowane odcienie jednej palety barw zapewniają wrażenie spójności i harmonii całego wnętrza, a także ułatwiają przestawianie mebli w razie potrzeby.
3.
Kolorów można używać, aby wyróżniać poszczególne strefy budynku i ułatwić orientację w przestrzeni.
4.
Warto zastanowić się nad zastosowaniem kontrastu w celu wzmocnienia określonych funkcji lub wywołania pożądanego zachowania.
5.
Lepiej unikać łączenia kilku różnych odważnych kolorów lub wzorów na dużych powierzchniach. Mogą rozpraszać uwagę.
Różne kolory wpływają na nas na różne sposoby
Kolory wpływają na wszystko – od nastroju po reakcje neurofizjologiczne. Niektóre z nich mogą stymulować rozmowy i przypływ energii lub aktywności, podczas gdy inne zachęcają do spokoju, ciszy lub refleksji. Na każdego kolory działają w nieco inny sposób, a gusta różnią się w zależności od tego, kogo pytamy. Innymi słowy, bardzo ważne jest, aby przed wyborem kolorów wiedzieć, kto będzie spędzał czas w danym pomieszczeniu i jakie czynności będzie wykonywał.
Kolor to coś więcej. Należy pamiętać, że barwa może być zimna lub ciepła i występować w różnych odcieniach. Co oznacza, że lubiana przez nas zieleń może stać się czymś zupełnie innym, w zależności od współwystępowania z innymi kolorami, odcienia, światła, temperatury i kontrastu. Nawet niewielkie różnice mogą zmienić sposób postrzegania pomieszczenia i jego proporcji. To, co wygląda w określony sposób na płaskiej powierzchni, może sprawiać zupełnie inne wrażenie, gdy zostanie zastosowane we wnętrzu. Efekt może również zmieniać się w zależności od oświetlenia. Ponadto kolory występujące razem oddziałują na siebie nawzajem, co może zmienić postrzeganie wysokości, szerokości, głębokości i orientacji w pomieszczeniu.
Światło i ciepło mają głęboki wpływ na postrzeganie kolorów. Zmieniając oświetlenie, można w znacznym stopniu zmienić kolorystykę i całościowy odbiór pomieszczenia. Również pora dnia ma decydujący wpływ na percepcję kolorów. Kolor niebieski w zimny, pochmurny, zimowy dzień może być postrzegany jako zupełnie inny odcień niebieskiego, niż wtedy, gdy słońce oświetli go i ogrzeje pomieszczenie. Jasne kolory mają tę zaletę, że przyciągają światło, co sprawia, że jesteśmy bardziej czujni w ciągu dnia. Z drugiej strony ciemniejsze kolory blokują światło, dlatego należy je stosować z rozwagą. Badania wykazały, że kolory zimne są zazwyczaj oceniane raczej negatywnie, a ciepłe bardziej pozytywnie. Z kolei chłodne kolory obniżają ciśnienie krwi i wspomagają koncentrację.
Wzornik kolorów
Oko ludzkie potrafi rozróżnić około 10 milionów różnych odcieni kolorów. Jak zatem zdecydować, jakie kolory użyć? W naszym wzorniku przedstawiamy ogólne wytyczne dotyczące wyboru kolorów i ich wpływu na ludzi.
Zielony, niebieski i beżowy dla koncentracji
Ogólnie rzecz biorąc, chłodne kolory, np. jasne odcienie zieleni, błękitu i beżu, są preferowane w pomieszczeniach, w których pracuje się długie godziny w dużej koncentracji. Jasne kolory przyciągają więcej światła, co sprawia, że jesteśmy bardziej czujni w ciągu dnia. Odcienie zieleni symbolizują również naturę, w naturalny sposób ożywiają i łagodzą stres.
Odcienie żółci stymulują kreatywność
Żółty to uniwersalny symbol słońca, który kojarzy się z optymizmem i radością. Przykuwa uwagę i podobno poprawia pamięć oraz procesy myślowe. Odcienie żółtego są energetyzujące i zachęcają do rozmowy, więc można je swobodnie stosować w pomieszczeniach stymulujących kreatywność. Kolor żółty jest również dobry do przyciągania uwagi i stosowania jako akcent kolorystyczny. Najlepiej jednak unikać mocnych odcieni, które mogą razić i męczyć wzrok.
Niebieski dla spokoju ducha
Niebieskie odcienie sygnalizują spokój i wyciszenie. Pomagają nam się zrelaksować i mają działanie uspokajające. Badania wykazały, że w niebieskiej przestrzeni spowalnia się nasz oddech i rzadziej mrugamy. Kolor niebieski wzbudza zaufanie i zapewnia spokój ducha. Odcienie niebieskiego należy stosować tam, gdzie chcemy osiągnąć wrażenie spokoju i harmonii.
Czerwień wyzwala emocje na różne sposoby
Kolor czerwony szybko przyciąga uwagę, działa pobudzająco i przyspiesza bicie serca. Jednak odcienie czerwieni należy stosować oszczędnie, ponieważ mogą one również wywoływać gniew lub panikę. Może to powodować wzrost ciśnienia krwi i uwalnianie hormonu stresu – kortyzolu. Z drugiej strony, czerwienie i żółcie mogą być odpowiednie do pomieszczeń, w których chcemy pobudzić do działania i dodać ludziom energii. Dobrym pomysłem jest także używanie koloru pomarańczowego lub czerwonego w miejscu spożywania posiłków, ponieważ dowody wskazują, że te kolory pobudzają nasz zmysł smaku. Okazuje się również, że ciepłe, łagodne czerwienie mają uspokajający wpływ na osoby z demencją.
Kolor a chromatyczność
Wybór kolorów odgrywa kluczową rolę przy projektowaniu wnętrz, ale wcale nie jest prosty. Należy również wziąć pod uwagę chromatyczność. Najprościej rzecz ujmując, jest to intensywność nasycenia daną barwą. Wskazuje, jak mocny lub intensywny jest dany kolor. Termin ten jest stosowany głównie w skali NCS (Natural Color System®) i jest oznaczany literą c w kodzie koloru w skali 100-stopniowej. Dwa kolory mogą mieć tę samą chromatyczność, ale mogą się różnić pod względem zawartości czerni i bieli. Im niższa chromatyczność, tym bardziej dany kolor skłania się ku szarości. Np. kolor żółty o chromatyczności 99 jest intensywny, natomiast ten o chromatyczności 5 będzie szarawy. Blisko spokrewnione kolory mogą być zatem postrzegane w zupełnie inny sposób, w zależności od chromatyczności. Badania pokazują, że żywsze kolory wywołują silniejsze uczucia – zarówno negatywne, jak i pozytywne.
Kontrasty w życiu codziennym
Wybór koloru ma wpływ na zachowanie w różnych sytuacjach i przestrzeniach. Wszystko zależy od tego, kto będzie spędzał czas w danej przestrzeni, jakie czynności będzie wykonywał i jak się będzie czuł. Kolory są sposobem prowadzenia w określonym kierunku lub wpływania na zachowanie. Na przykład dzięki zastosowaniu jednolitego schematu kolorystycznego można wyodrębnić obszary przeznaczone do różnych zadań. Dzięki temu łatwiej je znaleźć i każdy wie, do czego służy dana strefa. Starannie przemyślany wybór kolorów może zapewnić przejrzystość funkcji i łatwą orientację w przestrzeni.
Innym ważnym czynnikiem wpływającym na poruszanie się w danym obiekcie są kontrasty. Można je stosować do podkreślenia lub maskowania wybranych powierzchni. Np. podłokietnik fotela może mieć kontrastowy kolor, aby zaznaczyć, że pełni ważną funkcję. Innym przykładem może być pomalowanie drzwi na ten sam kolor co ściana, aby je ukryć i zakomunikować, że nie należy ich używać. I odwrotnie – drzwi w kontrastowym kolorze mogą wyraźnie sygnalizować, że „tutaj znajduje się wejście”. Dywan w kontrastującym kolorze może również wyznaczać daną strefę i przyciągać do niej użytkowników obiektu.
Wybór kolorów w różnych przestrzeniach
Wybór kolorów w biurach
- Kolorów można używać, aby wyznaczyć strefy o różnych poziomach koncentracji uwagi i ułatwić poruszanie się po pomieszczeniach.
- Kolorystyka w odcieniach ziemi ułatwia zmianę układu mebli w pomieszczeniach, z zachowaniem harmonii całego wystroju.
- Należy pamiętać, że ciemne kolory blokują światło, dlatego należy stosować wraz z nimi odpowiednie oświetlenie.
- Większe powierzchnie lepiej utrzymywać w spokojnych, monochromatycznych kolorach, aby ograniczyć rozproszenie uwagi.
- Należy pamiętać, że jasne, błyszczące powierzchnie odbijające światło mogą olśniewać, męcząc wzrok
Wybór kolorów w przestrzeniach do nauki
- Należy unikać wzorów, odważnych kolorów i zbyt wielu różnych barw w tym samym pomieszczeniu, aby nie rozpraszać uwagi.
- Poszczególne strefy warto oznaczać za pomocą kolorów, aby zapewnić spokój i poprawić orientację w przestrzeni.
- Należy świadomie zaplanować, które kolory są najbardziej odpowiednie dla poszczególnych obszarów – jasne odcienie są bardziej wrażliwe na zabrudzenia niż ciemne.
- Warto wykorzystywać kontrasty, aby zachęcać do różnych zachowań, np. dywan w kontrastowym kolorze łatwo tworzy strefę zapraszającą.
- Należy stosować mocne kolory dla podkreślenia detali wyposażenia wnętrza, takich jak uchwyty szaf, a nie dużych powierzchni. Dzięki temu wnętrze jest bardziej ponadczasowe i elastyczne, a także zmniejsza ilość bodźców wizualnych.
Wybór kolorów w obiektach opieki zdrowotnej
- Lepiej unikać kolorów pastelowych, ponieważ osoby starsze nie są w stanie odbierać kolorów z taką samą intensywnością, jak młodsze.
- Należy świadomie stosować kontrasty kolorystyczne, aby ułatwić orientację w przestrzeni.
- Trzeba unikać wzorów, które osoby z demencją mogą postrzegać jako rozpraszające, np. jako roje małych owadów.
- Atrakcyjny kolorystycznie mebel, który wyróżnia się z tła, będzie łatwiejszy do zauważenia, a przez to częściej używany. Z kolei pomalowanie drzwi na ten sam kolor co ściana pomaga je ukryć i sygnalizuje, że „nie należy tu wchodzić”.
- Należy unikać dywaników w ciemnych kolorach na tle jasnej podłogi, ponieważ mogą one być postrzegane przez osoby z demencją jako głębokie dziury w podłodze.
Poznaj koncepcję ergonomii holistycznej
„Kinnarps Color Studio to nasza kolekcja materiałów wykończeniowych mebli do biur, szkół i środowisk opieki, które zostały starannie wyselekcjonowane ze względu na zrównoważony rozwój, jakość i spójność z pozostałymi elementami. Kolekcja oferuje atrakcyjne materiały przetestowane pod kątem użytkowania w różnych typach środowisk pracy. Naszym celem jest oferowanie asortymentu, który ułatwia znalezienie wyrazu i funkcjonalności, jakiej poszukują nasi klienci. Drewno, metal, plastik i tekstylia, odcienie kolorów i wzory, które można łatwo dopasować zarówno do siebie, jak i do innych elementów wyposażenia ułatwiają osiągnięcie tego celu”.
Zapytaj Kinnarps o kolory
Holistyczne spojrzenie Kinnarps na znaczenie kolorów w ergonomii opiera się na podstawach naukowych, takich jak teoria i psychologia kolorów, a także na naszym wieloletnim doświadczeniu, sięgającym lat 40. ubiegłego wieku. Zapewnia to spokój ducha i jest atutem dla tych, którzy pracują w biurach, szkołach czy środowiskach opieki. Wiemy że, jeśli kolor, potraktuje się jako ważny element aranżacji, będzie to miało korzystny efekt dla ergonomii całego wnętrza. Dzięki najnowszym badaniom i naszemu doświadczeniu w dziedzinie ergonomii, można mieć pewność, że zalecenia, porady i propozycje produktów Kinnarps dotyczące kolorów nie wymagają zgadywania. W ergonomii zwracamy uwagę zarówno na całość, jak i na detale.
Źródła:
- “Färg, ljus och människa – ett miljöpsykologiskt perspektiv” Rikard Küller
- “Rummet som färgernas mötesplats” Monica Billger
- “Varmt och kallt i norr och söder” Maud Hårleman
- “Forskare och praktiker om färg - ljus – rum” Karin Fridell Anter
- “Verkan av färg och ljus – beteenden och reaktioner” Thorbjörn Laike
- “The ultimate guide to office color psychology” Ergonomic Trends
- “Fysisk lärmiljö - optimera för trygghet, arbetsro och lärande” Malin Valsö i Frida Malmgren
- “Vårdmiljöns betydelse” Helle Wijk, Morgan Andersson, Anna Bengtsson, Ingegerd Bergbom i Monica Berglund
- “Färg och ljus för människan - i rummet” Karin Fridell Anter, Ulf Klarén, Leif Berggren, Monica Billger i Pär Duwe
- “Work week productivity, visual complexity, and individual environmental sensitivity in three offices of different color interiors” Nancy Kwallek, Kokyung Soon i Carol M. Lewis
- “Goethes färglära” Per Sällström
