Siedem zmysłów
Gun Aremyr zajmuje się demencją od końca lat 80-tych. W roli terapeutki, konsultantki i wykładowczyni napotykała na drodze wiele osób i wiele domów opieki. Od początku było jasne, jak dobrze zaplanowane środowisko fizyczne może ułatwić życie wielu różnym osobom z upośledzeniem funkcji poznawczych. Chociaż najważniejszą lekcję stanowi to, że każdy z nas jest indywidualnością, z własną historią życia, to należy wziąć pod uwagę kilka ogólnych aspektów, takich jak siedem zmysłów.
„Nasze pięć zmysłów zewnętrznych uświadamia nam, gdzie jesteśmy na świecie, a dwa wewnętrzne zmysły, mięśnie i stawy oraz poczucie równowagi sprawiają, że jesteśmy świadomi tego w naszym ciele” – wyjaśnia.
„Na przykład, gdy osoba z demencją postrzega ciemny dywan jako dziurę, a jej mięśnie mówią, że tak nie jest, gdy po nim przechodzi, wywołuje to niepotrzebny niepokój i stres.
Zdrowy umysł nieustannie interpretuje rzeczywistość i zapamiętuje. Ale kiedy nie pamiętasz, nie możesz polegać na wiedzy i doświadczasz zaskoczenia, bojąc się za każdym razem, gdy sygnały odbierane przez zmysły nie są ze sobą zgodne. Gdy jesteśmy zdrowi, to umysł przywołuje informacje, ale gdy pamięć jest osłabiona, wówczas zmysły muszą wykonać tę pracę. Gun podaje jeszcze jeden przykład: wyobraź sobie, że wkładasz rękę do torby, aby wyłowić telefon komórkowy, a zamiast tego chwytasz miękki, spleśniały owoc... wszyscy doświadczyliśmy czegoś podobnego i wiemy, jakie to uczucie.
„To trochę przeraża, prawda? Twoje ciało uwalnia kortyzol i adrenalinę, a ty doświadczasz znacznego wzrostu stresu. Jeśli, jako osoba z demencją, nie mogę już ufać swojemu otoczeniu, będę odczuwać ten poziom dyskomfortu przez cały dzień” – wyjaśnia Gun.
Karty do refleksji
Bazując na wieloletnim doświadczeniu w opiece nad osobami chorymi na demencję, Gun Aremyr i jej koleżanka Bertha Ragnarsdóttir przygotowały pudełko kart z refleksjami. Pomysł polega na tym, aby dać pracownikom opieki domowej lub domów opieki narzędzie do refleksji nad trudnymi etycznie sytuacjami, w których pomimo dobrych intencji komunikacja z krewnymi nie działa.
Równie ważne jest zapewnienie bezpieczeństwa zarówno krewnym, jak i pracownikom. Czasami wymaga to nieco przemyśleń i refleksji. W takim przypadku karty te ze scenariuszami typowych zdarzeń mogą pomóc w lepszym zrozumieniu sytuacji.
Więcej o kartach do refleksji można dowiedzieć się na stronie gunaremyr.se.
Właściwy wybór mebli i materiałów robi różnicę
Demencja często wpływa na poczucie równowagi danej osoby. Dlatego ważne jest, aby móc polegać na meblach w pomieszczeniu. Solidne meble, które ułatwiają siadanie i wstawanie, przyczyniają się do zwiększenia poczucia niezależności. Wyposażenie wnętrza powinno również dawać pewność, że jest autentyczne, tj. materiały powinny być takie, na jakie wyglądają. Drewniana powierzchnia jest w dotyku naprawę taka, a nie np. plastikowa.
„W przestrzeni, w której nie trzeba mieć się stale na baczności, czujemy się spokojniej i bezpieczniej, łatwiej doświadczać radości. O to tak naprawdę chodzi przy projektowaniu wnętrz. Jest to absolutnie kluczowe dla jakości życia osób z demencją”. Przemyślana aranżacja wnętrz dostosowana do rodzaju wykonywanej czynności sprawia, że zarówno personel, jak i podopieczni są szczęśliwsi i zdrowsi.
„Obecnie mówi się o społecznościach przyjaznych dla osób chorych na demencję, ale to, co wspiera ludzi z demencją, jest dobre dla wszystkich.
5 wskazówek
na temat miejsc opieki dla osób z demencją
1. Twórz kontrasty, aby ułatwiać poruszanie się
Podłogi, ściany, drzwi i wystrój wnętrz w kontrastowych kolorach ułatwiają poruszanie się w przestrzeni i dają mieszkańcom poczucie niezależności. Przejrzystość zmniejsza również niepokój i frustrację.
2. Łagodzenie dźwięków otoczenia
Upewnij się, że meble nie wydają żadnych nieprzyjemnych odgłosów, najlepiej dodając elementy dźwiękochłonne w pomieszczeniu. Łagodna muzyka i dźwięki natury mogą być kojące i stymulujące, jeśli mieszkańcy mogą zdecydować, kiedy chcą słuchać.
3. Pamiętaj o zmianach w widzeniu
Odpowiednie oświetlenie zapobiega wypadkom, ułatwia poruszanie się i wpływa na rytm okołodobowy. Należy również pamiętać, że sposób postrzegania kolorów zmienia się wraz z wiekiem.
4. Bezpieczne środowisko z odpowiednimi meblami
Sofy i fotele ułatwiające siadanie i wstawanie zwiększają niezależność. A autentyczne, naturalne materiały eliminują niespodzianki i wzmacniają poczucie harmonii oraz bezpieczeństwa.
5. Stwórz przytulną atmosferę
Domy opieki, w których panuje domowa atmosfera, zapewniają mieszkańcom harmonię i bezpieczeństwo. Pamiętaj, że dzieci i wnuki również powinny czuć się mile widziane!
